Nerwica a depresja


Czym depresja różni się od nerwicy? Trudno odpowiedzieć wprost na to pytanie, gdyż pod słowem nerwica kryją się różne, i jak się dziś uważa, w znacznej mierze odrębne od siebie problemy zdrowotne. Właściwie nie ma „nerwicy”, są natomiast zaburzenia, których wiodącym objawem jest lęk. Są to przede wszystkim: lęk społeczny, fobie, natręctwa, lęk paniczny i inne. Mogą one towarzyszyć depresji, często nasilają się razem z depresją, pozostają z depresją w różnych zależnościach, ale są od choroby depresyjnej czymś różnym. Depresja odróżnia się od zaburzeń lękowych przede wszystkim generalną, obejmującą cały organizm zmianą stanu zdrowia z takimi charakterystycznymi objawami jak spadek ogólnego wigoru, męczliwość, utrata zdolności do przeżywania radości i zaburzenia snu.

Charakterystycznym objawem depresji jest jednak także lęk. Typowo jest to wzmożenie ogólnego poziomu lęku czyli generalne zwiększenie gotowości do reagowania lękiem w różnych sprawach i sytuacjach. Lęk depresyjny może być bardzo silny i bywa głównym i najbardziej dokuczliwym objawem depresji. W praktyce, odróżnianie depresji od zaburzeń lękowych (dawniej zwanych nerwicą) jest często potrzebne. Nie zawsze jest ono łatwe i niejednokrotnie dopiero specjalista może postawić właściwe rozpoznanie.

Oto wskazówki, które mogą pomóc w zorientowaniu się, że „problemy z lękiem” mogą być, w rzeczywistości, depresją:

  • zaburzenia lękowe („nerwica”), z wyjątkiem lęku panicznego, mają przebieg przewlekły i wieloletni. Problemy z lękiem odczuwane są już w okresie szkolnym i towarzyszą w kolejnych latach z zasadniczo podobnym nasileniem, choć mogą się wzmagać w trudnych sytuacjach. Choroba depresyjna ma przebieg zdecydowanie bardziej okresowy. Poczucie, że „nerwica” jest problemem nie „od zawsze”, ale od jakiegoś konkretnego czasu np. od kilku miesięcy albo lat, a wcześniej jej nie było, zdecydowanie sugeruje potrzebę diagnostyki w kierunku depresji.
  • nawet wtedy, gdy lęk, niepokój i napięcie psychiczne są dominującymi objawami depresji ujawniają się jednocześnie inne objawy, bardziej jednoznacznie wskazując na chorobę depresyjną. Z objawów tych szczególnie ważne dla postawienia diagnozy depresji są uporczywe zaburzenia snu oraz chorobliwe poczucie zmęczenia.
Stanisław Porczyk, psychiatra